تحلیل دینامیکی و ژنتیکی رسوبات بادی به‏منظور تعیین منشأ و منبع ماسه (مطالعة موردی: ارگ جدید رضاآباد، سبزوار)

طی شصت سال گذشته، تجمعی از تپه‏‏های ماسه‏‏ای (ارگErg ) با مساحت حدود 600 هکتار در رضاآباد خارتوران ایجاد شده است. هدف از این تحقیق تفسیر منبع و منشأ ماسه بر پایة ویژگی‏های مورفولوژی تپه‏های ماسه‏‏ای و‏‏ دانه‏بندی و ‏‏کانی‏‏شناسی رسوبات بادی است. تفسیر تصاویر ماهواره نشان داد که ارگ رضاآباد دارای تپه‏‏های هلالی‏شکل ابتدایی شامل اشکال پیش‏بارخانی، تپه‏‏های بارخانی، و بارخانوئید با کشیدگی شمال‏- جنوب است. پس می‏توان نتیجه گرفت که وزش باد شکل‏‏دهندة شمالی- جنوبی است. آنالیز دانه‏‏بندی با روش متداول الک خشک و ‏‏کانی‏‏شناسی به‏وسیلة میکروسکوپ بینوکولر مطالعه شد. نتایج نشان داد که کشیدگی و فرم تپه‏‏ها از الگوی گل‏‏طوفان پیروی می‏‏کند. در نتیجه، باد قوی شمالی مهم‏ترین باد در تأمین ماسه و توسعة تپه‏‏های ماسه‏‏ای است. آنالیزهای آماری توزیع اندازة دانه نشان داد که میانگین و میانة قطر اندازة ذرات 205 میکرون هستند که می‏توان براساس رابطه بین اندازة دانه و مسافت طی‏شده استدلال کرد که تغییرات مکانی این ذرات 20 تا 50 کیلومتر از منابع ماسه است. وجود کلسیت و ماسه‏سنگ کوارتزی در نمونه‏‏های رسوب نشان می‏دهد که واحدهای سنگی آهک مارنی و مارن و کنگلومرای آتش‏فشانی منشأ‏یی برای رسوبات بادی است.